De naam “Halve Maan” verwijst naar het militaire verleden van Diest. Als vestingstad maakte de Halve Maan deel uit van de 19e-eeuwse verdedigingsgordel rond Diest, die de stad moest beschermen tegen een eventuele inval vanuit Nederland. In militaire termen is een Halve Maan het buitenwerk van vesting, gelegen in de hoofdgracht, dat z’n naam dankt aan de vorm.
Provinciedomein De Halve Maan
Vandaag de dag vormt de Halve Maan een 50ha groot Provinciedomein. Het domein is alle dagen geopend, toegang is gratis.
Openluchtzwembad
Het provinciedomein is wellicht het bekendste omwille van het openluchtzwembad met waterspeeltuin, glijbanen en natuurlijk het parelwitte zandstrand. Het zwembad is geopend vanaf 1mei tot 15 september. Toegang is betalend. Online reservatie is verplicht! Voor meer info, klik hier
Speeltuinen
Kinderen kunnen hun energie kwijt in de vele speeltuinen die het provinciedomein rijk is. Aan de ingang, langs het terras van “De Badmeester” bevindt zich de speeltuin voor de allerkleinsten. Bij speeltuin “De Ravotburcht” vind je een avontuurlijke Allesdurftoren” van 11 meter hoog met glijbanen, klim- en klauterparcours. Op “De Kazemat” vind je een vernieuwde speeltuin met natuurlijke elementen en sinds kort is er ook een avontuurlijk hindernissenparcours tussen de bomen geopend die “Lomerijck” gedoopt werd. Kortom, kinderen kunnen hier naar hartenlust ravotten.
Hoogteparcours
Ook nieuw sinds 2023 is het hoogteparcours. Kijk zelf maar even op onderstaande video:
De geschiedenis van de Halve Maan
Voordat de Halve Maan er was, bevond zich in de buurt van het huidige voetbalstadion de oude Koeipoort, een onderdeel van de middeleeuwse stadsomwalling. Deze poort ontleende zijn naam aan de ligging langs de Koeibeek. Echter, met de aanleg van de 19e-eeuwse verdedigingsgordel moest de Koeipoort plaatsmaken voor de Halve Maan.
Een vesting met unieke eigenschappen
Een Halve Maan is een buitenwerk van een vesting, gelegen in de hoofdgracht, met als taak de dekking van de saillant van het bastion of ravelijn. De naam is afgeleid van de naar binnen gebogen achterzijde, de keel. De Halve Maan van Diest diende als een strategisch verdedigingswerk om de stad te beschermen tegen vijandelijke aanvallen.
Veranderingen in de loop der tijden
Tussen 1852 en 1900 vonden er enkele wijzigingen plaats in het ontwerp aan de oostelijke zijde. Op onderstaande kaartvergelijking zien we hoe de omcircelde ravelijn is verdwenen.
Deze afbraak had waarschijnlijk te maken met de aanleg van een vooruitgeschoven ravelijn temidden het controleerbare overstromingsgebied.
Op onderstaande kaartvergelijking is rechtsonder op het satellietbeeld duidelijk de vorm van een ravelijn met toegangsweg zichtbaar. Na de aanleg van de grachten zijn de verdere werkzaamheden van deze vooruitgeschoven ravelijn nooit voltooid.
Van verdediging to Recreatiedomein
Diest bleef een garnizoenstad tot ca 1890. Door het verdwijnen van de militaire dreiging en de tactische positie van Diest, alsook door de nood aan uitbreidingen van de stad, begon met in 1904 met het ontmantelen van de 19e-eeuwse verdedigingsgordel. Ook tijdens de eerste wereldoorlog ging men hiermee verder tot de ontmanteling tijdelijk tot een einde kwam door gebrek aan financiële middelen.
Tijdens de tweede wereldoorlog werd de Halve Maan omgevormd naar een badplaats. In de daaropvolgende jaren wordt het verder uitgebreid tot recreatiedomein.
Lees alles over “De afbraak van de 19e-eeuwse verdedigingsgordel“